Jacques van Dijck
“De laatste ansichtkaart om mijn verzameling compleet te maken, wanneer komt die?”
Deze maand zijn we op bezoek geweest bij Jacques van Dijck (72) woonachtig aan de
Vogelkersstraat.
Hij verzamelt ansichtkaarten van de gemeentes Gennep en Bergen, maar ook
prentbriefkaarten, rekeningen, sigarenbandjes, overlijdensprentjes uit de regio en nog
veel meer. Alles, behalve kranten en tijdschriften. Inmiddels heeft Jacques een
omvangrijke verzameling, teveel om allemaal in dit interview te noemen. Hij schat het
aantal kaarten dat hij in zijn bezit in de vele duizenden loopt, inclusief ruilmateriaal. Hij
heeft zijn collectie op diverse plaatsen ondergebracht.
Je kunt vele aangename uren doorbrengen bladerend in de talrijke albums die Jacques
heeft. Wij zien slechts een fractie van deze verzameling, maar genoeg om er een, zo
hopen wij, interessant stukje over te schrijven.
Mocht je geïnteresseerd zijn de collectie te zien, dan kun je altijd een afspraak met
Jacques maken. Hij zal zijn verzameling met plezier aan je tonen.
Hoe lang ben je daar nou al mee bezig, Jacques?
Jacques antwoordt: “ik denk al zo’n dertig jaar. Ik verzamel al veel langer postzegels en
op een dag kocht ik van een antiquair een doos met kaarten waar postzegels op zaten.
De postzegels bleken verder niet zo interessant, maar de kaarten wel. Mijn
belangstelling is op dat moment gewekt. Wat betreft mijn postzegelverzameling, ik denk
dat ik wel 95%van alle frankeerzegels die ooit in Nederland zijn uitgegeven in mijn bezit
heb. De waarde van mijn verzameling is in de laatste jaren wel drastisch gedaald,
omdat er door Post. NL voor elk en ieder evenement een postzegel gemaakt kan
worden en omdat er geen jonge postzegelverzamelaars meer beginnen. Een
verzameling kan nooit meer compleet zijn. Iedereen kan zelf postzegels drukken. Kijk
maar, ik heb ze zelfs waar mijn kleinkinderen op staan. Dat is dus niet meer bij te
houden. ”We zien hier ook een album lucifermerken, sigarenbandjes en suikerzakjes.
Wat stelt dit voor? Jacques: “ik spaar eigenlijk alles, behalve geld! (grijns) Deze
suikerzakjes, sigarenbandjes en lucifermerken zijn van locale bedrijven van Mook tot
Well en stammen uit de vijftiger en zestiger jaren. Ook heb ik een verzameling
bedrijfsfacturen. Vooral de briefhoofden zijn interessant, echt in de stijl van die jaren.”
Ansichtkaarten
De ansichtkaarten van Jacques zijn wijd en zijd bekend. Hij heeft ze al meerdere malen
tentoongesteld. Bijvoorbeeld bij het 100-jarig bestaan van de fanfare. Ook staat een
groot aantal kaarten op de CD ROM die de fanfare ter gelegenheid van hun 90-jarig
jubileum heeft uitgegeven. We denken dat Jacques sommige kaarten dubbel heeft,
maar dan blijkt het verschil aan de achterkant van de kaart te zitten. Er staat dan
bijvoorbeeld een andere indeling van de kaart op of een andere uitgever. Oude foto’s
die wij soms in het Hèjs Nèjs plaatsen komen veelal uit de collectie van Jacques. Welke
kaart is je het meest dierbaar? Jacques: “ik ben het meest gelukkig met de oude
kaarten van Heijen. De oudste dateert van 1899 en is getekend meteen potlood. Helaas
is het mij nog niet helemaal duidelijk wie de afzender is. Het is ene Anna of Anne. Als
iemand er meer over weet, houd ik me aanbevolen. Ik wacht nog steeds op de laatste
ansichtkaart van Heijen, wanneer zal die komen? ”Hoe kom je aan de kaarten? Jacques
vertelt: “vroeger op ruilbeurzen, maar tegenwoordig koop ik de meeste kaarten via
internet. Van Heijen heb ik de laatste twee jaar helaas geen kaarten meer kunnen
toevoegen. Met regelmaat kijk ik op verschillende sites waar kaarten te koop worden
aangeboden. Bijvoorbeeld Old Dutch Postcards heeft een prachtige website. Zelf
probeer ik ook op deze manier kaarten te verkopen. En ik ga soms naar veilingen om te
kopen. Zo ben ik een keer met Joep Terpstra helemaal naar Leeuwarden gereden naar
een veiling. We kwamen met één kaart terug!
De prentbriefkaarten
Jacques bezit duizenden prentbriefkaarten die keurig op thema in de talrijke albums zijn
opgeborgen. De thema’s die wij al bladerend door enkele albums tegenkomen zijn zeer
divers. Er is een grote collectie nieuwjaarskaarten van ver voor de tweede wereldoorlog.
Religieuze, maar ook erotische kaarten, kaarten met afbeeldingen van bier, varkens,
roken, brouwerijen, circus, kermis, oktoberfeesten, sport, carnaval. Hij heeft kaarten van
diverse materialen, bijvoorbeeld hout, mica, leer, metaal, kurk. Er zijn geborduurde
kaarten, kaarten met afwijkende formaten. Je kunt het zo gek niet bedenken. Kaarten
met de afbeelding van varkens erop werden in de jaren van 1910 tot 1940 vaak als
nieuwjaarswens verzonden. Lees je de kaarten ook? Jacques: ”ja, onwillekeurig kijk je
soms wel eens wie er wat geschreven heeft. Zo heb ik een keer een kaart gevonden dat
van een interne leerling van een meisjesschool kwam. Zij schreef: ik ben al voor de
tweede keer ongesteld deze week. Zo werd vroeger ziek zijn omschreven, maar daar
moet je maar even op komen. Ik vind de teksten en afzenders het minst belangrijk, ik
selecteer echt op het plaatje en aan de achterkant op uitgever en indeling van de kaart.
Zo hebben de oudste kaarten geen verticale deling op de achterkant om de afzender en
het adres te scheiden. Na1905 is die deling wel gekomen.”
Je moet het allemaal maar weten! Jacques is zichtbaar trots op zijn collectie en hij
maakte steeds meer albums open.
We hebben een piepkleine selectiegemaakt van al die duizenden kaarten en die staan
met door Jacques opgegeven onderschriften op deze pagina’s. Jacques vraagt ons op
te schrijven: als er nog mensen zijn die ergens kaarten hebben liggen die anders bij het
oud papier zouden belanden, dan houdt hij zich aanbevolen! Het maakt niet uit welke
kaarten, van land tot kerst- en nieuwjaarskaarten, alles is welkom. Van verschillende
bedrijven krijgt Jacques de kerstkaarten al, maar er kunnen er altijd nog meer bij.